صنایع دستی خراسان رضوی | سوغاتی مشهد | معرفی 8 مورد
صنایع دستی خراسان رضوی جزو مهمترین صنایع کشور محسوب میشوند. در واقع استان خراسان رضوی به دلیل موقعیت جغرافیایی و داشتن معدنهای سنگهای قیمتی، صنایع دستی متنوعی را به بازار عرضه کرده است. از طرفی، شهر مشهد نیز به دلیل جاذبه توریستی، یکی از مهمترین شهرهای جهان و خاورمیانه محسوب میشود. در این مقاله با معرفی 8 مورد صنایع دستی استان خراسان رضوی، شما را با مهمترین صنایع سنتی کشور آشنا خواهیم کرد.
صنایع دستی خراسان رضوی چیست؟
خراسان رضوی به خصوص شهر مشهد در تولید محصولات سنتی فعالیت گستردهای دارد. در ادامه به معرفی 8 صنایع دستی خراسان رضوی میپردازیم.
1-سفالگری
سفالگری یکی از صنایع قدیمی و با قدمت در استان خراسان رضوی است که به 5 هزار سال قبل برمی گردد. سفالگری در روستاهای خراسان به خصوص در شهر گناباد و روستای مند رواج دارد. این صنایع دستی در استان خراسان رضوی با روشهای مختلفی از جمله بدل چینی و سفال رسی انجام میشود و سفالگران، محصولات را با گذشت زمان و در نظر گرفتن سلیقه مصرف کنندگان تولید میکنند. هنرمندان سفالگر برای تولید محصولات از طرح و نقشهای سنتی و رنگهای گرم و شاد استفاده میکنند که همین موضوع باعث رونق گرفتن بیشتر سفالگری شده است.
2-گلیم دستبافت پشم
از دیگر صنایع دستی خراسان رضوی میتوان به گلیم بافی اشاره کرد. گلیم دستبافت پشم در خراسان رضوی جایگاه ویژهای دارد و در بسیاری از مناطق استان خراسان رضوی مثل خواف به گلیم بافی میپردازند. در واقع بافت گلیم یکی از شغلهای اصلی زنان شهرستان خواف محسوب میشود و منبع درآمد این هنرمندان خانوم است. هنرمندان برای بافت گلیم در خراسان رضوی از چهار نوع دستگاه گلیم ساده باف، گلیم چرخی باف، جاجیم بافی و گلیم سوزنی استفاده میکنند.
گلیم دستبافت بزرگ کد 810 | قیمت مناسب از جنس نخ پشم
3-شَعر بافی
شَعر همان موی انسان یا حیوان بوده و شَعربافی به معنای دوخت پارچه با استفاده از موی حیوانات یا ابریشم بافته است. شَعربافی هنر دیرینهای در خراسان رضوی است و قدمت آن به بیش از هزار سال پیش بازمی گردد. هنرمندان برای ساخت شَعر از دستگاه بافندگی چهاروردی استفاده کرده و به صورت کارگاهی و خانگی فعالیت میکنند.
همچنین این صنایع دستی با دو روش میلهای و ساده انجام میشود که برای ساخت شَعر ساده از رنگهای بنفش، زرشکی، مشکی، زرد، بادمجانی و برای تولید شَعر میلهای از رنگ سیاه و سفید برای مردان استفاده مینمایند. لازم به ذکر است که شَعر به عنوان سوغات مشهد محسوب میشود و شما میتوانید با هدیه دادن این محصول ارزشمند و چشم نواز به رونق این صنعت کمک شایانی کنید.
پیشنهاد میشود: 7 صنایع دستی گلستان | معرفی انواع صنایع دستی استان گلستان
4-نمدمالی
نمدمالی یکی دیگر از صنایع دستی خراسان رضوی است که محصولات آن همانند شَعر میتواند گزینه خوبی برای سوغات باشد. همانطور که میدانید، نمد نوعی پارچه ضخیم از جنس کرک یا پشم است که برای تولید آن از رطوبت، فشار و حرارت الیاف پشمی استفاده میشود. در واقع هنرمندان، پشم بهاره گوسفند با الیاف بلند را با استفاده از رطوبت، فشار و حرارت و همچنین به کارگیری صابون و زرده تخم مرغ، به نمد تبدیل میکنند. لازم به ذکر است که نمد محکم و انعطاف پذیر است و محصولات زیادی از جمله کلاه، تنپوش، زیرانداز و پادری به بازار عرضه مینماید.
5-پوستین دوزی
انسانها در گذشته، برای گرم کردن خود از پوستین دوزی استفاده میکردند که امروزه این مهم به یکی از صنایع سنتی کشور تبدیل شده است. هنرمندان در این صنایع دستی خراسان رضوی از پوست گوسفند و حیوانات حلال گوشت دیگر برای دوخت پوست استفاده میکنند. پوستین دوزی در بسیاری از مناطق خراسان رضوی از جمله طرقبه و شاندیز رایج است. از جمله محصولات پوستین دوزی میتوان به کلاه، پاپوش، پالتو، جلیقه، شال گردن، دستکش، سجاده و پادری اشاره کرد.
6-سنگ تراشی و قلم زنی روی سنگ
ایرانیان همواره از سنگهای مختلف در صنایع دستی استفاده میکردند و هنرمندان خراسان رضوی نیز جزو پیشگامان صنعت سنگ تراشی و قلم زنی روی سنگ هستند. خراسان رضوی به دلیل موقعیت جغرافیایی و داشتن کوه در اطراف خود، به سنگهای متنوعی از جمله سرپانتین یا هرکاره دسترسی دارد که سنگی آذرین و سیاه است. همین امر موجب شده است تا سنگتراشی و قلمزنی روی سنگ به یکی از مهمترین صنایع دستی خراسان رضوی تبدیل شود. لازم به ذکر است که در بازار مشهد، راسته سنگ تراشان معروف است و شما میتوانید برای بازدید و یا خرید صنایع دستی به این منطقه بروید.
7-فیروزه تراشی
فیروزه تراشی در لیست صنایع دستی استان خراسان رضوی قرار دارد که یکی از هنرهای بومی منطقه محسوب میشود. در برخی منابع آمده است که این صنایع دستی قدمتی بیش از 6 هزار سال دارد و قدیمیترین فیروزه تراش خورده از کنار یک اسکلت در غار زاک کشف شده است. با توجه به مرغوبیت بالای فیروزه در کشور و معدنهای آن در نیشابور، محصولات متنوعی از هنرمندان فیروزه تراش به بازار عرضه میشود. لازم به ذکر است که در گذشته برای فیروزه تراشی از دستگاه چوبی برای تراشیدن سنگ فیروزه پس از جدا کردن ناخالصی استفاده میکردند؛ ولی امروزه برای افزایش سرعت کار از دستگاههای تراش برقی استفاده مینمایند.
8-قالی بافی
قالی در ایران جزو مهمترین صنایع دستی به شمار میرود و مشهد یکی از قطبهای اصلی قالی بافی ایران است. این صنایع دستی خراسان رضوی علاوه بر مشهد در شهرهای کاشمر، طبس، نیشابور و سبزوار رواج دارد و عده زیادی برای کسب درآمد از آن سود میجویند. هنرمندان برای تولید قالی در خراسان رضوی از دو نوع گره فارسی (محلی) و ترکی (تبریزی) استفاده میکنند و از جمله نقوش مهم قالی در این منطقه میتوان به لچک، ترنج و حاشیه لاجوردی اشاره کرد.
سخن پایانی
همانطور که مشاهده کردید، خراسان رضوی به دلیل موقعیت جغرافیایی خود، یکی از مهمترین مناطق تولید محصولات صنایع دستی در ایران و خاورمیانه است. صنایع دستی خراسان رضوی بسیارند و ما در این مقاله به 8 تا از مهمترین صنایع دستی استان خراسان رضوی اشاره کردیم. همچنین برای خرید محصولات صنایع دستی میتوانید به سایت فروشگاه صنایع دستی ماهورشاپ مراجعه کنید و از محصولات متنوع فروشگاه دیدن فرمایید.