تاریخچه گلیم
گلیم از کهن ترین زیراندازهای بشر و شاید اولین زیرانداز برای انسانهای بدوی می باشد چون سابقه بافندگی ادوار ماقبل تاریخ تا حدود شش هزار سال قبل از میلاد را نشان می دهد که حاکی از ریسندگی و تبدیل الیاف پشم به نخ است .
تاریخچه فعالیت ما در این هنر
حدود 12 سال هست که خانوادگی مشغول بافتن انواع گلیم، ورنی (گلیم دستباف سوزنی) در ابعاد مختلف هستیم و نزدیک به 8 سال با اسم گلیم سرای نقشینه در شهر زنجان و توسعه دادن تعداد بافنده ها، شروع به فروش عمده و تکی و دریافت سفارش از سراسر ایران کردیم و طی چند سال اخیر تصمیم به فروش اینترنتی گرفتیم، که اوایل از طریق پیام رسان ها این کار رو شروع کردیم تا به اینکه سایت فروشگاه گلیم دستبافت رو تاسیس کردیم.
انواع گلیم دستبافت
گلیم سنتی
گلیم دست بافتی ساده است از تار( پنبه یا پشم) و پود (پشم) که معمولاً از پشم حیوانات اهلی بر دار افراشته بافته شده که هر منطقه طرح مختص به خود را داراست و عموماً به عنوان فرش کاربرد داشته‌است.
گلیم
در ادبیات فارسی عموماً گلیم با زیلو یا جاجیم و… به یک معنی بکار رفته‌است ولی به‌طور مشخص گلیم فرشی است که از بافتن پود بر تارهایی که بر دار افراشته تنیده شده‌است بافته می‌شود.
ورنی
گلیم ورنی
در واقع ورنی نوعی گلیم یک رو یا گلیم فرش نما بدون پرز است و به سبک پود پیچی یعنی گذراندن پود اصلی از تار و پیچش نخ خامه به دور نخهای تار شکل گرفته و نقش می‌پذیرد.
تفاوت گلیم و ورنی
تفاوت ورنی و گلیم
تفاوتی که در بافت گلیم و ورنی وجود دارد این است که در گلیم، بافت به صورت گره‌های منقطع انجام می‌شود و نقوش آن توسط پود شکل می‌گیرد و تار به وسیلهٔ پود کاملاً پوشیده می‌شود، در حالیکه در بافت ورنی ایجاد طرح و نقوش بر سطح آن توسط پودگذاری اضافی حاصل می‌شود و تار و پود هر دو پوشیده‌است. پود اضافی، که پود اصلی خوانده می‌شود، مانند پود گلیم به صورت ساده از بین تارها عبور نمی‌کند، بلکه به دور تار حرکت پیچشی و غیره منقطع دارد.
تار و پود در گلیم بافی یعنی چی؟
گلیم ها از دو گروه رشته نخ تشکیل شده است نخهای تار و پود که گروه های تار همان نخهای چله هستند و نخهای پود نیز نخهای رنگی است که برای ایجاد طرح مورد استفاده قرار می گیرد.
تار و پود گلیم
انواع نخ های گلیم
نخ پنبه
از مهم ترین ویژگی های نخ چله (Beam) گونه پنبه ای می توان به موارد زیر اشاره کرد:
نخ پنبه گلیم
- دارای استحکام و دوام بسیار بالا
- دارای مقاومت بسیار بالا در برابر حرارت
- دارای مقاومت بسیار بالا در برابر مواد قلیایی
- دارای مقاومت بسیار بالا در برابر اسید ها
- بسیار نرم
- عدم آسیب پذیری توسط حشرات مختلف همچون بید
- بهترین نوع نخ برای تولید پوشاک
- برخورداری از خاصیت جذب رطوبت
- برخورداری از خاصیت ضد آلرژی و حساسیت
- قابل تولید در انواع رنگ
- قابل تولید در ضخامت های مختلف
- قابل تولید در طول های مختلف
- و…
نخ اکرلیک
در تولید اینگونه نخ ها از فرآیند های تر ریسی ( wet spinning ) و خشک ریسی( dry spinning )استفاده می شود و نخ تولید شده در هر یک از این فرآیند ها ویژگی های منحصر به فرد خود را دارد ، به عنوان مثال نخ اکرلیک حاصل از فرآیند ترریسی قابلیت جذب آب بیشتری نسبت به نخ های اکرلیک حاصل از فرآیند خشک ریسی دارد.
نخ آکرولیگ گلیم
ویژگی های نخ های اکرلیک
- مقاومت فشاری بالا
- نگهداری گرما
- قابلیت برگشت پذیری
- زبری
نخ پشم
مانند تمام نخ های پشمی و انواع گوناگون آن ها، برای نخ پشمی گلیم بافی نیز مشخصه های زیادی را می توان در نظر گرفت.
برای مثال موضوع کیفیت نخ گلیم بافی، به دلیل اثر گذاری مستقیم بر روی کیفیت خود گلیم از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
نخ پشم
پاسخ به ۲ سوال درباره نخ پشمی
۱: نوع نخ گلیم بافی تا چه حد می تواند بر کیفیت گلیم تاثیر بگذارد؟
موضوع کیفیت نخ گلیم بافی، به دلیل اثر گذاری مستقیم بر روی کیفیت خود گلیم از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
۲: قیمت دقیق نخ پشمی گلیم بافی چند است؟
نخ پشمی گلیم بافی قیمت مشخصی ندارد، این موضوع ناشی از دلایل زیادی مانند کیفیت نخ، وجود یا عدم وجود گارانتی و مسائلی از این قبیل است.
گلیم دستبافت یا گلیم ماشینی
تفاوت گلیم دستبافت و گلیم ماشینی، تفاوت یک محصول دستبافت سنتی و یک محصول ماشینی مصنوعی است. گلیم پشمی دستبافت با رنگ‌های گیاهی هم خواص درمانی دارد و هم دوام و ماندگاری زیادی دارد. اما به طبع تولید دستی ممکن است تقارن دقیقی نداشته باشد. ضمن اینکه این محصول یکی از صنایع دستی مرغوب کشور محسوب می‌شود. بنابراین قیمت گلیم دستبافت ارزان نیست. علاوه بر اینها به دلیل طرح‌های بدیع و انحصاری، گلیم سنتی ایرانی می‌تواند بهترین انتخاب برای گلیم دیواری باشد. اما گلیم ماشینی یا فرش گلیم به دلیل تولید ماشینی، دارای تقارن بدون عیب و نقص است. فرش گلیم سبک، ارزان و متنوع است و مشتریان زیادی دارد. اما فراموش نکنید خرید گلیم سنتی ایرانی حمایت از قشر نجیب عشایر و روستایی است.
ابعاد استاندارد گلیم بافی
سایز 100 در 60 :
پشم
این سایز با اسم پادری معروف شده، و اغلب در مقابل درب های اتاق و ورودی استفاده می شوند و همچنین از این سایز بر روی صندلی ماشین، روی میز عسلی و در راهرو ها بسیار جذاب دیده میشوند.
نمونه ای از گلیم پادری از جنس پشم را مشاهده میکنید.
آکرولیک
این سایز با اسم پادری معروف شده، و اغلب در مقابل درب های اتاق و ورودی استفاده می شوند و همچنین از این سایز بر روی صندلی ماشین، روی میز عسلی و در راهرو ها بسیار جذاب دیده میشوند.
نمونه ای از گلیم پادری از جنس آکرولیک را مشاهده میکنید.
سایز 180 در 60 :
پشم
این سایز با اسم کناره معروف شده، و همانطور که از اسمش پیداس، مابین دو فرش یا مابین دیوار و فرش قابل استفاده هست، در بسیاری از منازل دیده شده که از این سایز در راهرو ها هم استفاده شده است.
نمونه ای از گلیم کناره از جنس پشم را مشاهده میکنید.
آکرولیک
این سایز با اسم کناره معروف شده، و همانطور که از اسمش پیداس، مابین دو فرش یا مابین دیوار و فرش قابل استفاده هست، در بسیاری از منازل دیده شده که از این سایز در راهرو ها هم استفاده شده است.
نمونه ای از گلیم کناره از جنس آکرولیک را مشاهده میکنید.
سایز (150 الی 170) در (90 الی 110) :
پشم
این سایز اگر با نخ پشم بافته شده باشد معمولا به آن قالیچه گفته می شود که در سایت ما به اسم سنتی آن یعنی، ورنی محصولات خود را نمایش می دهیم.
کیفیت این نوع محصولات ما بسیار بالا بوده و از نظر مشتری های این محصول، با فرش دستبافت رقابت میکند.
آکرولیک
همانطور که در تصویر مشاهده میکنید کناره مبل و کنار تخت بسیار زیبا دیده می شود و نسبت به قالیچه کمی طرح های رنگی تری دارد و تعداد رنگ های روشن آن بیشتر است و این یکی از مزایای نخ آکرولیک می باشد.
گلیم آکرولیک
آشنایی با ابزار و وسایل گلیم بافی :
دار:
مهمترین وسیله و ابزار کار گلیم بافان دار است .دار یا همان چهارچوبی که گلیم روی آن بافته می شود دو نوع است.
۱-دار عمودی یا ایستاده
۲- دار افقی یا خوابیده
از دار افقی خوابیده بیشتر در مناطق عشایری کشورمان استفاده می شود ،عشایر به دلیل کوچ نشین بودن و حرکت مداومی که دارند دارهای افقی که به راحتی قابل حمل است استفاده می نمایند .ولی بافندگان روستایی و شهری یعنی آنان که یکجا نشین بوده و دارای زندگی ثابت و غیر متحرک هستند معمولاً از دارهای عمودی استفاده می کنند.با این حال در بسیاری از مناطق روستایی کشور دارهای افقی رایج می باشد.در برخی از مناطق عشایری از جمله آذربایجان شرقی از دار عمودی بهره می گیرند.
دفتین یا دفه :
برای استتحکام بخشیدن به درگیری الیاف تار و پود گلیم معمولاً از وسیله ای به نام دفتین استفاده به عمل می آید و بافنده پس از گذراندن هر پود افقی از لابه لای تارهای عمودی با کمک آن ضرباتی بر قسمت بافته شده می اورد تا درگیری تار و پود و عمل بافت صورت گیرد.جنس دفتین های مصرفی معمولاً آهن است و از تعداد هفت تا ده تیغه آهنی نازک به عرض دو و طول بیست سانتیمتر تشکیل می شود در برخی مناطق کشورمان بویژه در روستاههای استان کرمانشاه برای ایجاد درگیری تار و پود و نقشهای کوچک و نیز نقوش حاشیه گلیم از ابزاری چوبی یا فلزی به نام سوک استفاده می شود که شکل ساختمانی و اندازه آن متفاوت است.
قیچی:
قیچی گلیم بافی از نظر ساختمان و طرز کار شبیه قیچی قالی بافی است و از دو تیغه تشکیل شده است که به وسیله پرچ با پیچ به هم متصل می گردند و حول منطقه ای باز و بسته می شوند.
کجووف‌ها
کجووهاف‌ها (چوبی برای جدا ساختن بیشتر تارها) را که اغلب کهنه و فرسوده است از چوب صاف و صیقلی می‌سازند.
سیخ پودکشی
سیخ پودکشی که در گلیم‌بافی کمتر استفاده می‌شود، میله‌ی چوبی ساده‌ای است که دو سر آن دارای قلابی برای رد کردن پودهاست.
از گلیم برای چه نوع کادویی های میتوانیم استفاده کنیم؟
هدیه دادن سنت زیبایی است که در تمامی جوامع، به ویژه سرزمین ایران رواج دارد. این سنت و رسم نیکو، ویژگی‌ها و کارکردهای به خصوصی در مناسبت‌های مختلف دارد. در واقع مناسبت‌های مختلف، هدایای مختلف را ایجاب می‌نمایند. آوازۀ فرش ایرانی در سراسر جهان پیچیده است. زیبایی زبانزد آن بر هیچکس پوشیده نیست. یکی از بهترین هدایایی که میتوانید به مهمان خود هدیه دهید، فرش یا گلیم ایرانی است.
در چه مناسبتهایی باید هدیه بدهیم؟
از جمله مناسبت های عمومی که میتوان انواع گلیم هدیه داد:
تولد، هدیه عروسی، هدیه سالگرد ازدواج، هدیه خرید خانه یا چشم روشنی، هدیه فارغ التحصیلی، هدیه روز زن و هدیه روز مادر، هدیه روز دختر، هدیه سوغاتی، هدیه مناسبت های شغلی و …
گلیم های پشمی و فواید آن
دلیل فواید گلیم پشمی بسیار متعدد است اما یکی از مهم ترین دلایل آن از گذشته های دور تا کنون در بافت گلیم یا همان فرشینه های دست بافت استفاده می شده است، پشم می باشد. ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و به عنوان یکی از بافندگان برتر در تولید فرش و گلیم های دست بافت از الیاف طبیعی به نام پشم در بافت گلیم های خود استفاده می کند و دوستداران زیادی هم دارد. همه ما می دانیم که پشم ها اصولا از موی حیواناتی نظیر: گوسفند، بز و شتر تهیه می شود و بعد از طی کردن فرآیندی تبدیل به نخ می شود و این نخ های طبیعی را با مواد طبیعی برگرفته از طبیعت رنگ می کنند و سپس با آن گلیم می بافند.
پس در تعریف گلیم پشمی می توان چنین گفت که: دست بافته ای که الیاف آن اغلب از پشم حیوانات اهلی بافته شده است. فواید گلیم پشمی از نظر طبیعی بودن آنها و انرژی که به جشم و روح می بخشد غیرقابل انکار است.
اکنون بعد از شناختن گلیم های پشمی، این سوال در ذهنتان مطرح می شود که این دست بافته های پشمی چه فایده هایی برای ما دارد؟ در ادامه با مهم ترین فواید این فرشینه های ارزشمند در سلامت انسان آشنا خواهید شد پس همراه ما باشید:
خواص گلیم های پشمی در سلامت پاشنه پا
همان طور که می دانید، گلیم ها از فرش های امروزی بهتر بوده است؛ در گذشته به دلیل استفاده از پشم در ساخت آنها نه تنها از ترک پاشنه پا خبری نبوده بلکه ترک های پا را نیز از بین می برده است. در حالی که فرش های ماشینی امروزی که از مواد آکریلیک و پلاستیک ساخته شده اند، باعث ایجاد الکتریسیته و خروج الکتریسیته ساکن از بدن ما می شود و ترک های پا که امروزه شاهد آن هستیم ناشی از مواد به کار برده شده در بافت فرش های ماشینی کنونی می باشد.
شما می توانید انواع فرش دستباف کاشمر، گلیم و همچنین سایر صنایع دستی سنتی را بصورت مستقیم از تولید کنندگان و صنعتگران کاشمر با بهترین قیمت خریداری کنید. فروشگاه ماهور اولین فروشگاه اینترنتی انواع صنایع دستی اصیل و با کیفیت خاص کاشمر می باشد.
گلیم های پشمی و طبع دوگانه
گلیم های پشمی که عمدتا از پشم گوسفند بافته می شوند در فصل زمستان ، باعث جذب گرما در درون خود می شود و متعاقبا این گرما را به داخل خانه نیز منتقل می کند و برعکس در فصل تابستان نیز این ویژگی برعکس عمل می نماید و باعث جذب عرق بدن، کمک به خواب راحت تر و رفع دردهای عضلانی می شود. بنابراین، فواید گلیم پشمی حقیقت دارد. در صورتی که فرش های ماشینی به دلیل استفاده از نخهای مصنوعی در بافت آن دارای طبع سرد می باشد و با نشستن بر روی این فرش ها سردی و رطوبت غالب بدن انسان می شود و باعث درد در استخوان ها به ویژه پا و کمر می شود.
فواید گلیم های پشمی در حس آرامش و سکوت
با توجه به پشم استفاده شده در بافت گلیم، به صورت عایق عمل می کند و صداهای اضافی را در درون خود ذخیره می کند و به تبع آرامش و سکوت را برای خانواده به ارمغان می آورد. علاوه بر تمامی فواید گلیم پشمی که گفته شابد این نکته نیز وجود دارد که پشم هرگونه آلودگی و میکروب را نیز در داخل بافت خود جذب می کند و باعث کاهش آلودگی در محیط زندگی به ویژه خانه می شود.
سیستم تنفسی سالم همراه با گلیم پشمی
تا کنون دقت کرده اید بعد از راه رفتن بچه ها بر روی فرش و یا بعد از جاروبرقی کشیدن گردو غبار در فضا برخاسته شده و بر روی میز و شیشه ها می نشیند و ظاهری غبار آلود بر روی اجسام پدید می آورد. این گرد و غبار معلق در هوای خانه ناشی از الیاف مصنوعی و مواد شیمیایی موجود در بافت آنها وارد ریه می شود و باعث ایجاد آلرژی و در موارد حاد آسم می شود. در حالی که گلیم های پشمی به دلیل وجود الیاف پشمی طبیعی بدون هیچ گرد و غباری بوده و یا با شست و شو این گرد و غبار ناچیز بر روی آن عمیقا رفع می شود و در نتیجه مشکلات تنفسی افراد خانواده را تهدید نمی کند.
یک سر به فروشگاه ما بزنید
و در نهایت می رسیم به معرفی شبکه های اجتماعی که تیم ما فعالیت دارد از جمله تلگرام و اینستاگرام، روی آیکون های مربوطه کلیک کنید و وارد پیج و کانال شوید.
هر سوالی در رابطه با گلیم داشتید در نظرات همین پست میتوانید بپرسید و حتما جواب خواهیم داد.
در نظر داریم در پست بعدی شروع به آموزش خرید اینترنتی از سایت فروشگاه گلیم دستبافت ماهور انجام بدیم.
